530 - Larry Henley, zanger bij de Newbeats (‘Bread and Butter’)
1964 was voor mij een interessant jaar in de geschiedenis van de popmuziek. De Beatles, gevolgd door de Rolling Stones, braken internationaal door – er was sprake van een ‘British Invasion’ in Amerika. Platenmaatschappij Motown kreeg vaste voet aan wal dankzij Mary Wells (‘My Guy’) en de producties van het trio Holland-Dozier-Holland – met artiesten als Marvin Gaye, Supremes en de Four Tops.
In 1964 trad RCA-artiest Jim Reeves in ons land op (met Chet Atkins, Bobby Bare en de Anita Kerr Singers). Kort daarna kwam hij bij een vliegtuigongeluk om het leven. Een andere RCA-artiest, Sam Cooke, werd dat zelfde jaar doodgeschoten.
In 1964 ook maakte ik [HK] mijn entree in de muziekbusiness – onder andere als producer van een programma van radio Veronica, dat gewijd was aan de opkomende rhythm & bluesmuziek. In Den Haag wist ik Jim Reeves in Den Haag (K&O-gebouw) voor een interview te strikken en op 1 oktober bevond ik mij op Schiphol voor een ontmoeting met drie Amerikaanse zangers, die zich de Newbeats noemden en met ‘Bread and Butter’ een enorme hit in Amerika hadden. De productie op het Hickory-label deed me sterk denken aan wat Holland-Dozier-Holland op dat moment in Detroit deden met Marvin Gaye. Het verbaasde me dan ook niet dat het blanke drietal de zwarte artiest tot hun favorieten rekenden. Bovendien waren ze enthousiast over Dionne Warwick en liedjes van Fats Domino, als ‘Ain’t it a shame’ en ‘Three nights a week’.
Vanwege het succes in Amerika waren de Newbeats bezig aan een bliksemtournee. Ze vertelden me dat ze in een paar weken tijd rechtstreeks uit Nashville voor de derde keer de Atlantische Oceaan overgevlogen waren – deze keer om op te gaan treden tijdens het Grand Gala du Disque, het jaarlijkse avondvullende platenfestival dat kon rekenen op zeer veel tv-kijkers.
Newbeats in 1964
Naar Nederland voor het Grand Gala du Disque
De Nieuwe Vlaardingsche Courant plaatste de volgende dag, 2 oktoer 1964 dus, een artikel met als kop: “Verrassing voor het Grand Gala – ‘Bread and Butter’ – Newbeats kraakten Amerika’s bestsellerlijsten”.
De redacteur wees erop dat het Pete Felleman, werkzaam bij Artone in Haarlem, voor de tweede keer gelukt was om met een grote verrassing voor de dag te komen op het Gala. “Was het vorig jaar de toen nog volslagen onbekende Trini Lopez, die als een bom zou inslaan met ‘If I Had A Hammer’, dit jaar zullen het met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid de Newbeats zijn over wie nog lang druk en met voldoening gesproken zal worden. Immers, ook de Newbeats staan thans – net als Trini toen – met een sterke plaat aan de vooravond van hun grote succes”.
Terecht liet hij weten dat de Newbeats niet zo nieuw waren als hun naam deed vermoeden. Twee van hen, Dean en Marc Mathis, hadden als het duo ‘Dean & Marc’ al eens gescoord met hun versie van ‘Tell Him No’ (1959) van een ander duo, ‘Travis & Bob’, een liedje dat in Nederland mede bekend was geworden als ‘Zeg niet nee’ van de Fouryo’s.
Het tweetal uit Georgia, schreef hij, was in contact genomen met Larry Henley, ‘een talentvolle leeftijdgenoot uit Texas’. “De toevoeging van deze derde man zou het pas echt gaan doen. Als de Newbeats presenteerden zij een eerste single ‘Bread and Butter’ en deze pittige cocktail van country en rhythm & blues zet ze meteen in de lift naar de top”.
Larry speelde de hoofdrol bij het liedje, dat uitgegeven werd door Acuff-Rose, het bedrijf in Nashville dat niet alleen de plaat lanceerde, maar tegelijk optrad als manager en muziekuitgever.
Vijftig jaar later keek Larry Henley (1937-2014) terug op hoe het allemaal gegaan was in zijn leven.
Aan Larry Wayne Clark vertelde hij dat hij geboren was in Arp en opgroeide in Odessa (Texas). Vader Henley haalde als ‘driller’ olie uit de grond. Maar: “My mother was a singer. My mother and all her sisters. I come from a very musical family. My sisters were all singers, and I’ve got a lot of cousins who sing”.
Larry had andere ambities dan zijn vader: “I escaped at the first opportunity”. Toen hij een jaar of twintig was vertrok hij naar Californië in de hoop acteur te kunnen worden – in de voetsporen van James Dean, die in 1955 verongelukt was. Succes bleef uit. “I knocked on doors till I got worn out – nobody paid much attention to me”.
In Louisiana kwam Larry als zanger aan de kost, maar niet van harte. “The only reason I started singing was because I thought it would get me some attention and I could go into the movies and be an actor”. Hij slaagde erin een rolletje als badmeester te spelen in de Australische b-film ‘Rent-a-Gent’. Daavoor moest hij helemaal naar Honolulu.
Ontdekt in Shreveport
Als rock-zanger belandde Larry Henley in Shreveport. Van daaruit werd de Louisiana Hayride uitgezonden, een populair radioprogramma. Elvis Presley had er in het begin van zijn carrière in opgetreden. Larry kwam er in contact met de broers Dean en Marc Mathis, het duo van ‘Tell Him No’.
Onder druk van zijn zwager (Larry was al getrouwd en vader van een kind) werd hij het toneel op geduwd. “I got up on stage with them. I didn’t just jump up out of the audience. My brother-in-law went up and told them that I was a famous singer from L.A. and that I wanted to sing a song. He didn’t tell me he was gonna do it.
And in a minute I hear them say, ‘We have a very special guest in the house, let’s all give a nice hand to – from Los Angeles – Larry Henley!’
I thought, ‘There’s another guy in this room called Larry Henley’. Surely they’re not calling me up there’.
And my brother-in-law said, ‘No, no, go on up – they’re after you. I went up and told them your name’. And I said, ‘You son of a’... I wanted to kill him, you know”.
Verlegen of niet, voor Larry was er op dat moment geen weg terug. “I couldn’t stop it. They’d already put the spotlight on me, so I got up and sang a song with them”.
Het was een gedenkwaardige avond, hoorde de redacteur van de International Songwriters Association die hem in 2014 aan de praat kreeg. “The vice president of Mercury Records was in the audience. I’m just out drinking with my brother-in-law, and they offered me a recording contract. So I quit what I was doing and joined that band” – het orkest van de gebroeders Mathis. “I joined the band. They wanted to fire their singer and hire me. They were mad at their singer, so my timing was perfect. They fired him and hired me”.
De broers hadden eerder opgetreden als begeleiders van Dale Hawkins, die beroemd geworden was door zijn song ‘Susie Q’. Hawkins opereerde vanuit Shreveport.
Inspiratie van Ray Charles en Margie Hendricks
Als solo-zanger kwam Larry naar eigen zeggen onder contract bij Hickory Records in Nashville. Daar vonden ze uit dat hij op een bijzondere manier kon zingen. Het had te maken met zijn bewondering voor Ray Charles en de Raelets, de zangeressen die met de blinde artiest meededen. Zo lieten ze zich ook horen op het album ‘Ray Charles in Concert’.
Larry Henley zong met de platen mee. “I discovered I could do falsetto. I’d sing along with Ray Charles and Margie Hendricks’ records, and I could do the Ray Charles part and then I could do the Margie Hendricks part.
Everybody thought that was cute so I’d sing a few Ray Charles songs like that, and people started saying, ‘You should record like that, that’s a real interesting voice’, that kind of thing. So actually, all I was doing was my impression of Hendricks. That was never my voice, that was Margie Hendricks’s voice, or what I thought she sounded like”.
Margie Hendricks en Ray Charles
Newbeats
In 2003 gaf Tony Rounce gedetailleerde informatie over het tot stand komen van de Newbeats en hun doorbraak in 1964. Hij ging terug naar het begin van de carrière van Dean & Marc. “Based in Louisiana and building a strong reputation in both Shreveport and Bossier City, Dean, Marc and their nine-piece combo were knocking ’em dead all the way up and down Bossier’s nightlife centre, alternatively known as the Strip or, sometimes, Little Las Vegas, throughout 1961 and 1962.
It was in 1962 that the Mathises first met Larry Joel Henley, a 25-year-old blonde and beefy West Texan who, while not a total stranger to the music worlds – he had appeared in, and won, a talent show in Hollywood that was presided over by the famous R&B impresario Johnny Otis – could still count his total numberr of on stage appearances on one hand and have a couple of fingers left over”.
Over die eerste ontmoeting kon je hier lezen: “Apparently Henley’s brother in law – presumably one who was married to Henley’s singing sister Barbara Mills – had arranged with the Mathis brothers prior to the show that they should get Larry up to sing one during the course of their set. In the event, he sang two, ‘Fever’ and ‘Funny How Time Slips Away’ – and the Newbeats were born”.
Zo snel ging het nu ook weer niet. “It was still to be a couple of years before the first Mathis-Henley-Mathis releases would appear under that name”, aldus Rounce. “But in the mean time, all three future Newbeats came to find themselves signed to Hickory Records in 1962, which doubtless made their transition into a trio rather easy when the time came”.
Nieuwe Everly Brothers?
Het contact met Hickory was tot stand gebracht door Bob Luman, in 1960 de zanger van ‘Let’s think about living’, uitgegeven door Acuff-Rose.
De platenmaatschappij in Nashville was met muziekuitgeverij Acuff-Rose ook betrokken geweest bij de liedjes van de Everly Brothers. Wesley Rose zag in Dean & Marc een nieuw succesvol duo. Zijn belangstelling werd gedeeld door Boudleaux Bryant die, samen met zijn vrouw Felicity, songs als ‘Bye Bye Love’ gecomponeerd had en die door Acuff-Rose had laten uitgeven.
Samen met Larry Henley maakten Dean & Marc een demo-bandje met daarop een eigen versie van ‘Bye Bye Love’ – een beetje in de stijl van de Four Seasons, die in die tijd aan de top stonden met liedjes als ‘Sherry’ en ‘Big Girls Don’t Cry’.
Rounce: “The song’s composer, Boudleaux Bryant, heard the dazzling demo and immediately convinced Wesley Rose to sign the trio to a third recording contract!”
Fred Foster, eigenaar van Monument, een andere platenmaatschappij (met zanger Roy Orbison) liep bij Hickory binnen toen er een discussie aan de gang was over het vinden van een naam, waarmee het trio de nieuwe versie van ‘Bye Bye Love’ op de plaat zou zetten. “It was he who suggested the Newbeats would work as a group name. Everyone liked it, and thus the newly and duly-christened Newbeats were booked into a top Nashville studio for their first date as a trio on 28 June 1964”.
28 juni 1964
In die tijd was het gebruikelijk dat je de studio boekte om in drie uur tijd vier liedjes op te nemen. De sessiemuzikanten ontvingen zo dan ook een vast bedrag voor hun werk.
Alle aandacht was er voor ‘Bye Bye Love’ in de stijl van de Four Seasons. “Recutting ‘Bye Bye Love’ was the priority of the day”. Toen dat naar ieders genoegen gebeurd was, namen ze nog drie nummers op – ‘Break Away’, ‘Tough Little Buggy’ en ‘Bread and Butter’.
Bij nader inzien besloten ze bij Hickory om niet ‘Bye Bye Love’, maar ‘Tough Little Buggy’ op een eerste single uit te brengen, met op de b-kant het vierde nummer van de sessie, dat ze kort voor de sessie gevonden hadden.
Rounce: “It was a simple call-and-response rhythm item, that was found just before the session – by Wesley Roses’s brother-in-law John Ardelean. The latter brought the tune to the session in demo form, and Dean Mathis worked out the arrangement right then and there in the studio, factoring in a falsetto lead for Henley which had not been part of the demo.
Recorded quickly with members of Nashville’s A-list of studio musicians laying down the relentless beat, this punchy novelty song was considered good b-side material and found its way onto vinyl as the flip of Hickory 1269, barely days after the session was concluded”.
‘Bread and Butter’ in de top 10
De single van de Newbeats leek een flop te gaan worden. Totdat een discjockey in Detroit de b-kant liet horen. Dat was ‘Bread and Butter’, met een geluid dat een beetje deed denken aan de Holland-Dozier-Holland producties van die tijd. De single van de Newbeats vond zo emplooi in de Motor City en van daaruit volgde de rest van het land.
Op 15 augustus 1964 kwam ‘Bread and Butter’ op 56 binnen in de Hot 100 lijst van Billboard. Op 19 september werd al de tweede plaats bereikt – achter ‘The House of the Rising Sun’ (Animals), maar vóór ‘Where did our Love go; (Supremes) en ‘Oh Pretty Woman’ (Roy Orbison).
Het ging razendsnel. Twee weken later werd het drietal op Schiphol verwelkomd. Op 3 oktober vertolkten de Newbeats hun Amerikaanse hit op het Grand Gala du Disque. Binnen enkele weken was ‘Bread and Butter’ ook bij ons in de top 10 geklasseerd – die van het blad Hitwezen (er was nog geen top 40).
Zo snel kon het gaan in 1964.
Het vervolg – van zanger tot liedjesschrijver
‘Bread and Butter’ was een single met een gimmick. De Newbeats was dan ook geen ‘eeuwig’ leven beschoren. Toch hielden ze het nog een paar jaar vol. Met ‘Everything’s alright’, ‘Break Away’, ‘The Birds are for the Bees’ en vooral ‘Run Baby Run’ (1965) haalden ze nog de hitlijsten. In 1969 lukte dat voor de laatste keer – met ‘Groovin’’. Ze gingen op tournee met Roy Orbison, Gerry & the Pacemakers, Kinks en zelfs de Rolling Stones.
Larry in 2014: “We worked at being the Newbeats for about six years, till I didn’t want to sing in falsetto anymore. And I quit”.
De zanger met de falsetto-stem à la Margie Hendricks ontdekte dat hij andere capaciteiten had. Hij bleek ook goede teksten en songs (met anderen) te kunnen schrijven – vooral in het country-genre.
Larry Clark noteerde in 2014 uit zijn mond: “I realised it was a bigger thrill to have someone else sing your song than it was to sing it yourself. When I heard someone else sing one of my songs on the radio, my heart just came right up in my throat. It was so exciting.
I thought, I like this songwriting thing! So I started trying to write a little more”.
Zijn liedjes werden op de plaat gezet door bijvoorbeeld Tammy Wynette, Barbra Streisand en Kenny Rogers (‘Till I Get It Right’), Billy Jo Spears (‘Sing Me An Old Fashioned Song’), Randy Travis (‘Is It Still Over?’), Tanya Tucker (‘Lizzie And The Rainman’), Janie Frickie (‘He’s a Heartache’), Delbert McClinton (‘Shotgun Rider’), Lynn Anderson (‘You’re Welcome To Tonight’) en de Carter Family met Johnny Cash (‘The World Needs A Melody’).
‘Wind Beneath My Wings’
De meest succesvolle song uit de koker van Larry Henley was ‘Wind Beneath My Wings’, dat in meer dan tweehonderd versies vastgelegd is.
Jim Liddane: “This song, covered by over 200 artists including Bette Midler who made it a major hit, is a testament to Henley’s ability to capture profound emotions in his lyrics. ‘Wind Beneath My Wings’ has become an anthem of gratitude and inspiration, resonating deeply with listeners worldwide. The song’s enduring popularity and emotional impact underscore Henley’s gift for writing lyrics that speak to the human experience”.
Bette Midler en Larry Henley
Het idee voor de tekst van de song speelde al langer door zijn hoofd. “I had actually written a poem ten years before that, called ‘The Wind Beneath My Wings’, which says basically the same thing the song says, but in an entirely different way”.
Hij had het gedicht voor een van zijn vrouwen geschreven: “I’m a man of many wives. I’ve had a whole herd of wives. I’ve had three no, four too many”. Het monogame huwelijk was nooit voor hem weggelegd.
Henley legde uit: “It’s kind of hard to be understood when your whole life is a song, you know what I mean? You write your life in a song and everybody in the world hears it except the person you’re writing it to, the person you really want to hear it. They think you just made up a song, but the whole world thinks you’re pouring your heart out about the way you feel.
When I realised that, I was embarrassed a lot by people knowing how I felt. It’s like standing before the world with your clothes off. Everybody can see things that you didn’t want them to see”.
Op het einde van zijn leven kon Larry Henley zich nog goed herinneren hoe de definitieve tekst tot stand gekomen was. “The day I wrote it I was on a friend of mine’s yacht and I didn’t have anything to write on but a brown paper bag. We’d been fishing, out in the middle of the Gulf Of Mexico. Jeff Silbar and I had started the song in Nashville, and now all I had to do was write the lyric.
So we went out and tried fishing for a while that day and nothing happened, and I had this song on my mind driving me crazy. So we just anchored the boat for a while, and I said, ‘Do you have a pencil and a piece of paper?’
He got me this brown paper bag and I sat and wrote the lyric out from top to bottom in about twenty minutes. It was just all in my head. And then I looked at it for another hour or two after I wrote it and thought, ‘There’s gotta be something wrong with this, it seems like it’s too good’.
I finally decided it was the best thing I’d ever written, and I signed it and gave it to my friend’s wife. I wrote on it - ‘Keep this because I think it might be worth something one day. I really think it’s the best thing I ever wrote’”.
In misschien wel het laatste interview dat Henley gaf, eindigde hij met een voorval dat hem altijd bijgebleven was.
“One of the biggest that comes to mind is when I was in Hawaii with a friend of mine and we were delivering a pot-bellied stove to a little church that was out in the jungle of the big island, in the rain forest.
You’d be amazed at how remote you can get on an island of that size. And I’m helping this guy put this pot-bellied stove in the church - he’s donating it to them – and I look up on the mantle and there’s the lyric to ‘Wind Beneath My Wings’ typed on a piece of paper and in a frame.
I thought, That looks like my song! I got it down from there and I said, ‘My God!’
I asked the priest, ‘Where did you get this?’ and he said someone had sent it to him from South America. He didn’t even know it was a song; he thought it was a poem.
I said, ‘You know, if you let me sign this it would be worth a little bit more’.
I started taking it out of the frame and he got all flustered. He didn’t know who I was and what I was doing, you know.
That was a big thrill. That was a very big thrill. To find it in a place where people didn’t even know it was a song and it still meant something to them – that was wonderful”.
Larry Joel Henley overleed op 18 december 2014 in Nashville. Op zijn grafsteen (in Kelsey, Texas) is op de voorkant te lezen: “He will forever be remembered for his quick-witted humor, kind heart and giving soul. His legacy will live on through his beautiful music and heartfelt lyrics”.
Op de andere kant van zijn grafsteen de tekst van zijn gedicht ‘Wind Beneath My Wings’.
It must have been cold there in my shadow,
to never have sunlight on your face.
You were content to let me shine, that's your way.
You always walked a step behind.
I was the one with all the glory,
While you were the one with all the strength.
Only a fool without a name
I never once heard you complain
Did you ever know that you're my hero,
and everything I would like to be?
I can fly higher than an eagle,
’cause you are the wind beneath my wings.
Geen woord over ‘Bread and Butter’…
Harry Knipschild
3 augustus 2024
Clips
* Ray Charles en Margie Hendricks
* Bette Midler, Wind beneath my wings
Literatuur
Harry Knipschild, ‘Rhythm & Blues had een gesprek met de Newbeats’, Rhythm & blues, oktober 1964
‘Verrassing voor het Grand Gala – ‘Bread and Butter’ – Newbeats kraakten Amerika’s bestsellerlijsten’, Nieuwe Vlaardingsche Courant, 2 oktober 1964
Tony Rounce, hoestekst ‘The Newbeats’ cd, januari 2003
Jim Liddane en Larry Wayne Clark, ‘Larry Henley interview’, International Songwriters Association, 23 juli 2014
- Raadplegingen: 730