Om de nationale rivaliteit van die tijd (tussen twee wereldoorlogen in) zo veel mogelijk binnen de perken te houden had het Internationaal Olympisch Comité besloten om geen officiële ranglijst bij te houden.

   Het was echter voor iedereen duidelijk dat de Verenigde Staten als grote overwinnaar uit de bus gekomen was. De VS had 131 punten verzameld, méér dan de nummers twee en drie, Duitsland en Finland, samen! De 24-jarige zwemmer Johnny Weissmuller haalde voor zijn land twee gouden plakken binnen en legde met zijn successen de basis voor een filmcarrière als Tarzan.

   In het verslag kon president Calvin Coolidge, waarschijnlijk met groot genoegen, lezen: “Bij het behalen van deze overwinningen heeft Amerika zeventien Olympische records neergezet, waarvan zeven nieuwe wereldrecords. Nog nooit in de geschiedenis van de sport, bij welke Spelen dan ook, heeft een land zoveel Olympische en wereldrecords gevestigd”.

MacArthur, president van het Amerikaans Olympisch Comité

‘Lastige Amerikanen’

De Amerikanen gedroegen zich dus zoals MacArthur het wilde. Toch waren er incidenten. Zo meldde een Nederlandse krant onder het kopje ‘Lastige Amerikanen’ al op 27 juli: “De Amerikaansche athleten blijken nogal lastige klanten te zijn. Ons bereikte ten minste de klacht, dat de heeren in de gemeentetrams en bussen bezwaar maken te betalen. Ze beweren vrij vervoer te hebben en maken het daardoor de conducteurs, die natuurlijk geen vrij vervoer op eigen gezag kunnen geven, vrij lastig”.

Twee dagen later werd er een ingezonden brief geplaatst, waarin de Amerikaanse gastvrijheid geprezen werd. Zo was onlangs een Nederlandse duikboot in San Francisco gearriveerd terwijl daar juist een grote Amerikaanse vloot voor anker lag. Ter ere van die vloot waren alle grote gebouwen en straten met vlaggetjes en lampen versierd.

Tijdens het etentje spraken Wilhelmina en MacArthur uitvoerig over de ontwikkelingen in de wereld, met name in het Verre Oosten. In Indonesië was in 1927 een opstand van de communisten neergeslagen. MacArthur, zo schreef hij later zelf, vond dat de Nederlandse koningin een buitengewone vrouw was, met een welhaast profetisch inzicht in de toekomst van de wereld, een progressieve manier van denken en een sterke wil om het koloniale bestuur in Indië te liberaliseren.

William Shirer interviewt Douglas MacArthur

Tegen het einde van de Olympische Spelen nodigde Douglas MacArthur de Amerikaanse auteur William Shirer aan boord van ‘zijn’ President Roosevelt uit. Shirer was in die tijd correspondent van de Chicago Tribune, na de Tweede Wereldoorlog schreef hij de bestseller The Rise and fall of the Third Reich.

In zijn eigen memoires gaf Shirer een verslag van die ontmoeting. De generaal stak zijn pijp op en bood de journalist zijn tabak aan. “Hij was geniaal, welsprekend en arrogant”. Zijn opmerking “Niets kan in de plaats komen van de overwinning”, vond hij niet bijster origineel en de antipathie die de journalist voor de generaal koesterde, is nadrukkelijk in het verslag te lezen.

   Ook met Shirer sprak MacArthur over de politieke situatie. Shirer tekende tenminste op: “Wij Amerikanen verliezen onze discipline, we vergeten de spartaanse deugden van hard werken, toewijding en respect voor het wettelijke gezag dat ons groot gemaakt heeft”. Het land was in zekere opzichten in een slechte conditie. Het had geen leger, het was wel rijk, maar zelfgenoegzaam. “Realiseert U zich dat wij een van de kleinste legers van de wereld hebben. Roemenië, Tsjechoslowakije, Joegoslavië en Polen hebben een groter leger dan de Verenigde Staten van Amerika. Ons leger is slecht uitgerust, en wat nog erger is, het kan niemand iets schelen. Iedereen is alleen maar bezig met geld verdienen.

   Ik ben heel bezorgd”, aldus MacArthur in augustus 1928 in Amsterdam.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog onderscheidde Douglas MacArthur zich bij de verdediging en herovering van de Filippijnen. Op 30 augustus 1945 landde de generaal in Japan. In de Baai van Tokio orchestreerde hij de Japanse overgave en vervolgens bracht hij het land van de Rijzende Zon terug in het westelijke kamp.

   Er was sprake van dat MacArthur voor de Republikeinse partij kandidaat zou worden voor het presidentschap, maar tijdens de Korea Oorlog kwam hij in conflict met president Truman. Hij werd door hem ontslagen als opperbevelhebber, publiceerde zijn memoires in maart 1964 en overleed op 3 april van hetzelfde jaar.

Harry Knipschild

 Dit artikel werd gepubliceerd in het informatiebulletin Stichting Nederland-Verenigde Staten juni 2005