31 - John Quincy Adams, een wereldburger in Nederland

 

 

    Hieronder de oorspronkelijke tekst.

 

 

 

De 43^ste Amerikaanse president George W. Bush is de zoon van een andere president, namelijk George Bush (1989-1993). Deze opvolging van vader op zoon is één keer eerder voorgekomen in de Amerikaanse geschiedenis: John Quincy Adams, de zesde president (r. 1825-1829), was de zoon van Abigail en John Adams, de tweede president (r. 1797-1901).

 

George W. Bush heeft voor zijn aantreden nauwelijks kontakt met Europa gehad, maar bij John Quincy Adams, geboren op 11 juli 1767 in Quincy bij Boston, lag dat volstrekt anders. Eind 1777, één jaar na de Declaration of Independence, stuurde het Congres John Adams naar Europa om de Amerikaanse zaak bij Frankrijk te bepleiten.

  Gezant Adams nam op deze reis, gevaarlijk zowel vanwege de zee als om de onafhankelijkheidsoorlog van dat moment met de Engelsen, zijn tienjarige zoon John Quincy met zich mee.

 

 

 

 

 

 

Twee jaar later reisden vader en zoon Adams opnieuw naar Europa en arriveerden op 8 december 1779 per schip in Spanje. In de zomer van 1780 bereikten ze de Nederlandse Republiek.

  Adams senior liet zijn zoon lessen nemen in de Nederlandse taal en stuurde hem naar de Latijnse school in Amsterdam. Een paar maanden later, in januari 1781, werd John Quincy Adams, dertien jaar oud, zelfs formeel toegelaten tot de beroemde universiteit van Leiden.

  Ambassadeur Adams schreef aan zijn zoon: “You have now a prize in your hands, indeed” en hij adviseerde hem in Leiden niet alleen Latijn en Grieks te studeren maar tevens te onderzoeken wat ze in Harvard (bij Boston) wel niet allemaal van de Leidse Universiteit zouden kunnen leren.

 

 

 

 

Adams junior onderbrak zijn Leidse studie om een heel bijzondere reden: hij was uitgekozen om als tolk van Amerikaans ambassadeur Francis Dana via Berlijn, Polen en Riga naar Catharina de Grote in de Russische hoofdstad St. Petersburg te reizen.

  In Rusland leerde hij de Franse taal zó goed, dat zijn vader klaagde dat zijn Frans beter dan zijn Engels was.

  Op de terugreis naar Nederland trok hij via Helsinki, Stockholm, Kopenhagen en Hamburg en arriveerde op 21 april 1783 in Den Haag.

  Zijn vader, de ambassadeur, was niet thuis, die werkte in Parijs met Benjamin Franklin en John Jay aan het vredesverdrag met de Engelsen.

 

In augustus was John Quincy Adams, net 17 jaar oud geworden (!), weer bij zijn vader in Parijs en op 3 september sloten de Verenigde Staten en Groot-Brittannië daar de Vrede van Parijs. Adams junior was erbij. En in het voorjaar van 1784 stak de jongeman over naar Londen om daar zijn moeder Abigail op te halen.

 

 

 

 

 

 

Tien jaar later, in 1794, werd John Quincy Adams (26) nu zélf als ambassadeur naar Nederland gestuurd. Zijn jaarsalaris was 4.500 dollar. De Republiek was op dat moment een belegerd fort, want het Franse leger was in aantocht. In januari 1795 trokken de troepen van Pichegru en Daendels de bevroren rivieren over en dwongen stadhouder Willem V vanuit Scheveningen naar Engeland te vluchten. Ambassadeur Adams kreeg in Den Haag nog even een Europese revolutie te verwerken.

  In 1797 werd zijn vader, als opvolger van George Washington, president van de Verenigde Staten. Die benoemde zijn zoon onmiddellijk tot ambassadeur in Pruisen.

 

 

 

 

 

 

In dit korte artikel heb ik slechts een deel van de Europese ervaringen van John Quincy Adams kunnen vermelden, maar het moet duidelijk zijn dat hij meer Europese ervaring had dan de huidige Amerikaanse president Bush junior bij zijn aantreden in januari 2001.

  Toch is er ook nog een duidelijke gelijkenis. De hele wereld heeft in de laatste twee maanden van 2000 gevolgd hoe moeizaam Al Gore dankzij de uitslag van de staat Florida verslagen werd door zijn rivaal uit Texas.

  Ook John Quincy Adams kwam op een ‘omstreden’ manier tot het presidentschap. Bij de verkiezingen van 1824 waren vier presidentskandidaten. Andrew Jackson haalde 43 procent van de stemmen en 99 kiesmannen, John Quincy Adams slechts 30 procent en 84 kiesmannen. Maar Jackson had geen absolute meerderheid.

  En zo gebeurde het dat John Quincy Adams dankzij de steun van de derde kandidaat, Henry Clay met 37 kiesmannen, in het Huis van Afgevaardigden toch nog gekozen werd tot zesde president van de Verenigde Staten van Amerika. Uiteraard tot woede van Jackson, die Adams en Clay van handjeklap en corruptie beschuldigde. Clay werd door Adams beloond met het ministerschap van Buitenlandse Zaken.

 

Vier jaar later haalde Adams niet 30 maar 44 procent van de stemmen (en 83 kiesmannen), maar werd toen verslagen door Andrew Jackson, de leider van de jonge Democratische Partij met 56 procent en 178 kiesmannen. Het Adams-tijdperk in de internationale politiek was afgelopen.

 

 

 

Clips

 

* Verdrag van Parijs (1783), 2020

* John Quincy Adams in Leiden, 2020

* John Quincy Adams, zesde president van de Verenigde Staten, 2013

 

Harry Knipschild

30 augustus 2001, 3 augustus 2021