Skip to main content

28 - Marvin Gaye aan de slag in Detroit (1960-1962)

  
 
De carrière van Marvin Gaye (1939-1984) kwam op gang dankzij Bo Diddley en Harvey Fuqua. Frankie Gaye, drie jaar jonger, vertelde er over in het boek ‘Marvin Gaye, my brother’ (2003).
   Na zijn diensttijd werd Marvin in 1957 lid van de Marquees. Elias McDaniel, beter bekend als Bo Diddley, was enthousiast over de kwaliteiten van de groep. Hij wist Okeh Records voor de Marquees te interesseren. Zijn productie 'Wyatt Earp’ werd echter geen hit. Veel toekomst leek er niet weggelegd voor het viertal.
   Harvey Fuqua bracht redding. Hij was de leider van de Moonglows, een rhythm & blues groep die in de jaren 1954-1957 hits had met ‘Sincerely’, ‘Most of all’, ‘See Saw’ en ‘Please send me someone to love’. In 1958 formeerde Fuqua nieuwe ‘Moonglows’. Dat deed hij door simpelweg de Marquees te adopteren. Marvin Gaye was ineens lid van een groep die behoorlijk bekend was.
 
Chess Records huurde de nieuwe Moonglows in voor studiowerk. Frankie Gaye kreeg een enthousiaste brief van zijn broer. Hij moest maar eens luisteren naar ‘Back in the U.S.A.’, het nieuwe nummer van Chuck Berry. “That’s me singing harmony!” schreef Marvin trots.
   Meer studiowerk volgde in Chicago. Ook op ‘Almost Grown’ van Chuck Berry en ‘Chained to my Rocking Chair’ van Etta James was zijn stem te horen. Op een single van de Moonglows, ‘Mama Loocie’ mocht Marvin zelfs de solopartij voor zijn rekening nemen. Zodra het plaatje geperst was stuurde de zanger een exemplaar naar Frankie, die bij zijn ouders in Washington woonde. Die was apetrots op wat zijn grote broer bereikt had.
 
 
 
 
Op tournee met de Moonglows
 
 
Harvey Fuqua ging met zijn nieuwe Moonglows op tournee door Amerika. De verlokkingen en problemen onderweg waren groot. Om te beginnen kon Marvin niet van de vrouwen afblijven. Vooral hoeren en de vrouwen van andere mannen hadden zijn belangstelling. Hij moest zelfs voor een geslachtziekte behandeld worden. Problemen waren er sowieso in de zuidelijke staten. Voor rondreizende zwarte artiesten was het niet vanzelfsprekend geholpen te worden bij benzinestations, wegrestaurants en hotels.
   Een aantal van de problemen creëerden de leden van de Moonglows ook zelf. In een motel in Atlanta, Georgia, probeerden Reese Palmer en Marvin Gaye geld te roven. Ze werden op heterdaad betrapt. De eigenaar deed geen aangifte maar gaf de artiesten wel opdracht meteen te verdwijnen.
   Minder goed kwam het gezelschap eraf toen bij een politiecontrole in Texas drugs aangetroffen werden. De Moonglows werden gearresteerd. Tijdens de behandeling van hun zaak was volop pers aanwezig. Van de goede naam van de groep van Harvey Fuqua bleef niet veel meer over. Veel impresario’s wilde met de ‘besmette’ groep geen zaken meer doen. Opnieuw was er weinig toekomstperspectief voor Marvin Gaye.
 
 
Marvin Gaye en de familie Gordy in Detroit
 
 
028b gordy
Berry Gordy
 
 
De tournee van de Moonglows eindigde in Detroit. Die stad was vanouds bekend als de ‘Motor City’. General Motors, Ford en Chrysler hadden er hun fabrieken en kantoren. Maar Detroit had ook nieuwe activiteiten. Die lagen op het muzikale vlak. Succesvolle artiesten als Little Willie John, Jackie Wilson, Della Reese, Margaret Whiting en Smokey Robinson kwamen er vandaan.
   Bij het optreden van de Moonglows in Detroit zaten Berry Gordy, Gwen Gordy en Anna Gordy in de zaal. Gwen Gordy had samen met Billy Davis platenmaatschappij Anna Records opgericht. En Billy was componist van ‘See Saw’, de hit van de Moonglows in 1956. Haar broer Berry hield vooral van mooie blanke liedjes. Ook hij was een platenmaatschappij begonnen. Die had hij ‘Tammy’ willen noemen, de titel van een liedje van zangeres Debby Reynolds. De naam was echter al vastgelegd. Berry Gordy noemde zijn label daarom maar ‘Tamla’.
 
Vrouwen speelden een belangrijke rol in het bondgenootschap van Harvey Fuqua en Marvin Gaye met de familie Gordy. Harvey wist zichzelf een entree te verwerven bij Gwen Gordy en Billy Davis van Anna Records. Junior Walker was een van zijn ontdekkingen, Marvin Gaye de andere. Ook op het persoonlijke vlak gebeurde er een en ander. Gwen Gordy liet Billy Davis vallen en begon een relatie met Fuqua die zelfs tot een huwelijk leidde. De voormalige leider van de Moonglows werd lid van de familie Gordy.
 
Tegen het einde van 1960 gaf Berry Gordy een kerst-party. Tijdens het feestje speelde Marvin Gaye piano. De volgende dag belde hij zijn jongere broer om hem te vertellen wat er gebeurd was. Hij was in contact gekomen met Berry Gordy. “He asked me if I’d do something for him, and without missing a beat, I gave him a real dreamy version of ‘Mr. Sandman’, you know, that song made popular by the Chordettes. Only I slowed it way down and put more soul into it. He liked it. He even said I have something special. He wants to talk. I have a feeling something big is about to happen”.
   Op het feestje was ook Anna Gordy aanwezig. De ontmoeting met de zus van Berry leidde eveneens tot een romance en een huwelijk. Anna was wel zeventien jaar ouder dan Marvin. Evenals Harvey Fuqua werd ook Marvin Gaye in de Gordy-familie opgenomen.
 
 
028c Gaye
Marvin Gaye, Anna Gordy, Gwen Gordy, Harvey Fuqua
 
 
Marvin Gaye op het Tamla-label
 
 
De relatie met Anna leidde niet meteen tot een platencarrière. Marvin kreeg wel toegang tot de studio die Berry in de garage van zijn nieuwe huis gemaakt had. Naar eigen zeggen mocht hij meehelpen met het opruimen van de troep en ervoor zorgen dat de opnameruimte gereed was voor de sessie van de volgende dag. Later mocht hij af en toen als drummer bij een plaatopname van Tamla fungeren en meedoen in een koortje.
   Als lid van de Gordy-clan kreeg hij tevens te maken met de ideëen van zijn ‘verloofde’. Anna was een dame. Ze kleedde zich onberispelijk en gedroeg zich in alle opzichten met stijl. Dat moesten de anderen ook doen. Anna huurde Maxine Powell in. Of Marvin wilde of niet, hij moest naar de etiquette-school die zijn platenmaatschappij had opgezet.
    Dat deed hij met grote tegenzin. “Oh, Lord. They have me going back to school again. All I want to do is sing!”, liet hij zijn broertje weten. Marvin moest leren dat je niet met kauwgum in je mond mocht lopen, dat je je netjes moest uitdrukken, wat je voor kleding behoorde te dragen, hoe je je ten opzichte van de media diende op te stellen, enzovoort. Met name de danslessen stonden hem tegen.
   Frankie: “Marvin kon zijn voeten niet bewegen. Hij had al moeite met lopen, laat staan met dansen. Zijn voeten waren altijd al slecht geweest. Smokey Robinson noemde Marvin ‘Dad’ omdat hij als een oude man liep. Ze hadden er op de charme school heel wat moeite mee om Marvin er uit laten zien als een echte artiest”.
 
 
Marvin Gay wordt Marvin Gaye bij de release van zijn eerste album
 
 
Als partner van Anna Gordy nam Marvin toch een bijzondere positie in. De zanger uit Washington slaagde erin een aantal songs als een ‘zwarte Frank Sinatra’ op te nemen. Dat was de muziek die hij zelf graag wilde zingen. Liedjes als ‘My Funny Valentine’, ‘Love for Sale’ en ‘Witchcraft’. De opnamesessies resulteerden in het album ‘The Soulful Moods of Marvin Gaye’ dat in juni 1961 op het Tamla-label verscheen. Eigenlijk heette hij Marvin Gay en dus niet Marvin Gaye. De zanger was het daar helemaal niet mee eens, maar hij moest wel. “They put an ‘e’ on the end of ‘Gay’”, liet hij Frankie weten. “Can you believe that? Wat does that do for me? Just put an ‘is’ in front and what do you have? Same old thing!”
   De toevoeging van de ‘e’ was niet nieuw. Sam Cooke, de zanger van de nummer een-hit ‘You send me’, heette eigenlijk Cook. Gordy wilde Marvin lanceren als een ‘nieuwe Nat ‘King’ Cole, een nieuwe Sam Cooke. De naamsverandering was niet onbegrijpelijk.
 
Het album was geen succes. Hoe kon je nu een elpee verkopen als je geen hitsingle had? Dat was toch duidelijk.
   Frankie kreeg al snel zijn broer aan de telefoon. “Ik bel vanuit de drogisterij aan de overkant van Motown. Ik wil dat niemand me hoort. Ze hebben een bord op de voorgevel gehangen. We heten nu ‘Hitsville’. Mijn platen verkopen niet. Ik heb dringend een hit nodig”. Frankie probeerde Marvin gerust te stellen, maar dat lukte niet. “Misschien ben ik wel niet goed genoeg. Misschien heeft Berry wel gelijk. Hij wilde me niet als crooner hebben”. Marvin had geen platenverkoop in zijn favoriete zangstijl. Er zat weinig anders op dan voortaan te doen wat hem opgedragen werd. “I’m supposed to follow what he says and do what he wants me to do”.
    De Motown-formule was belangrijker dan de ideeën van Marvin Gaye.
 
 
028d hitsville usa
 
 
De partner van Anna stond bekend als een moeilijke man. Marvin was niet coöperatief genoeg. Hij kwam niet altijd op tijd opdraven als er weer eens vergaderd werd. Aan dat soort dingen had Marvin een grondige hekel. “This is the meetingest place on earth. Meetings, meetings, meetings!” Volgens Marvin werd er over alles vergaderd: over de artiesten, de liedjesschrijvers, de koffie, het weer, de paperclips.
   Berry had de teugels aangetrokken. Die vergaderingen waren niet vrijblijvend. Wie niet op tijd was werd buitengesloten. Die kwam er niet meer in. Meer dan eens gebeurde het dat Marvin te laat kwam en derhalve voor een gesloten deur stond.
   Mickey Stevenson, een van de Hitsville-songwriters, maakte van de nood een deugd. Hij schreef een liedje over de houding van Marvin Gaye. Dat heette ‘Stubborn kind of fellow’. Marvin zette het op de plaat. Hij werd begeleid door een meidenkoortje met daarin Martha Reeves. In het najaar van 1962 verscheen ‘Stubborn kind of fellow’ op de Amerikaanse bestsellerlijsten.
    De ‘halsstarrige’ Marvin Gaye had niet alleen een lijflied maar ook zijn eerste hit.
 
 
Marvin Gaye wordt een Motown-ster in 1962
 
 
Nu Marvin zijn eerste succes binnen had, ging hij meedraaien in het Motown-circus. Berry Gordy was een uitgekookte platendirecteur. Zijn manier van managen hield in dat hij tegelijk concurrentie en samenwerking afdwong.
   Gordy kocht de Graystone Ballroom in Detroit. Dat deed hij om twee redenen. Hij wilde de zwarte bevolking van Detroit een kans geven om gezellig uit te gaan. Bovendien kon hij zo zijn eigen artiesten bekendheid geven. Dat deed hij door de Motown Battle of the Stars te organiseren. Twee Motown acts traden op. Het publiek mocht beslissen wie het beste was. In zijn boek vergeleek Frankie het met een bokswedstrijd in drie ronden. Gaye moest het uitvechten met ‘Little Stevie’ Wonder. Marvin was een bewonderaar van Little Stevie, maar hij wilde niet verliezen van een jongetje dat maar half zo oud als hij zelf was. Urenlang repeteerde hij voor de ‘battle’. Met zowel zijn eerste als tweede optreden wist hij de zaal plat te krijgen.
   In de derde ronde was hij overmoedig. Hij haalde een soort mondharmonica te voorschijn en speelde er een deuntje op. Gaye wachtte op het gejuich van het publiek, maar dat kwam niet. In plaats daarvan werd hij uitgefloten. Ineens realiseerde hij zich dat de mensen in de zaal dachten dat hij het blinde jongetje belachelijk wilde maken. Marvin begreep dat hij het spel verloren had en verdween al voor bekend was wie de winnaar van de wedstrijd was.
   De Tamla-zanger voelde zich verplicht zijn verontschuldigingen aan te bieden aan label-genoot Stevie Wonder. Die maakte er zich met een grapje vanaf. “No harm done”, liet hij weten en begon te lachen. “Besides, I never saw what you did”.
 
Berry wilde van Motown een grote familie maken. De Motortown Revue was een nieuw concept in de muziekindustrie. Alle Motown-artiesten moesten samen in bussen op tournee. In twee maanden deden ze in 34 steden aan. Op sommige plaatsen traden ze wel zeven keer op. Meer dan eens moesten ze in de bus slapen, soms zelfs op de bagage. Kort voor het eerste optreden in de nieuwe stad kwamen ze vies en moe aan. En dan snel het toneel op.
 
Frankie en z’n moeder waren erbij toen de Motortown Town Tour in oktober 1962 Washington aandeed. De nog onbekende Supremes waren het voorprogramma in het Howard-theater. Daarna verschenen Martha en de Vandellas en de Contours. Die groep had pas een grote hit gehad met het liedje ‘Do you love me”. Het publiek schreeuwde het uit van plezier. De Marvelettes zongen ‘Please Mr. Postman’. Mary Wells, bekend van ‘You beat me to the punch’ en ‘The one who really loves you’ zal ongetwijfeld haar nieuwe single ‘Two Lovers’ gepresenteerd hebben. En daarna de Miracles met Smokey Robinson. Die hadden in 1960 een top tien hit gehad met ‘Shop Around’. Hun nieuwe nummer was ‘You’ve really got a hold on me’.
   De moeder van Marvin Gaye was in alle staten. “Where’s my boy”, vroeg ze keer op keer. En daar stond haar kind ineens in een donker pak en een stropdas. Martha en de Vandellas fungeerden als koortje. Het publiek kende Marvin nog niet, totdat hij ‘Stubborn Kind of Fellow’ inzette. “Iedereen werd helemaal gek. De mensen sprongen omhoog, ze juichten en schreeuwden. Marvin bewoog helemaal niet. Hij stond daar gewoon zijn liedje te zingen. Moeder stootte iedereen in haar omgeving aan en pronkte: ‘That’s my boy!’”.
 
 
Marvin Gaye: succes bij de vrouwen
 
 
***
 
 
Marvin Gaye was bezig een ster te worden. In 1963 belandde hij voor het eerst in de Amerikaanse top tien met ‘Pride and Joy’. In 1968 had hij een nummer één hit met ‘I heard it through the grapevine’. In Nederland was het succes aanzienlijk minder. Pas in 1967 bereikte hij voor het eerst de top 40. Dat was met ‘It takes two’, een duet met Kim Weston. Pas aan het einde van zijn korte leven had hij in Nederland met ‘Sexual Healing’ een nummer in de top drie. Dat was in 1982. Op 1 april 1984, een dag voor zijn 45ste verjaardag, werd hij doodgeschoten. Door zijn vader, dominee Marvin Gay senior.
 
Harry Knipschild
29 april 2010
 
Harvey Fuqua is op 6 juli 2010 in Detroit overleden
Anna Gordy is op 31 januari 2014 overleden
 
Literatuur
David Ritz, Divided Soul. The Life of Marvin Gaye, New York 1991
Berry Gordy, Motown. De mensen, de muziek, de magie, Amsterdam 1995
Gerald Posner, Motown. Music, Money, Sex, and Power, New York 2002
Frankie Gaye with Fred E. Basten, Marvin Gaye, my Brother, San Francisco 2003
 
 
  • Raadplegingen: 23795